مقاله مروری
حقوق اقتصادی و مالی سلامت
شهریار اسلامی تبار
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 1-9
چکیده
زمینه: این مطالعه در راستای بهره گیری از تجربیات ملی و بین المللی و همچنین تکامل آن به عنوان یک رشته جدید دانشگاهی است. حق بر سلامت یکی از عناوین حق های بشراست که تحقق آن برای استیفای سایر حقهای بشر ضروری بوده و در پیوندی ناگسستنی با حق حیات قرار دارد. با توجه به پیچیدگی و توسعه رابطه میان سلامت و حقوق در سطوح ملی و بین‌المللی، ...
بیشتر
زمینه: این مطالعه در راستای بهره گیری از تجربیات ملی و بین المللی و همچنین تکامل آن به عنوان یک رشته جدید دانشگاهی است. حق بر سلامت یکی از عناوین حق های بشراست که تحقق آن برای استیفای سایر حقهای بشر ضروری بوده و در پیوندی ناگسستنی با حق حیات قرار دارد. با توجه به پیچیدگی و توسعه رابطه میان سلامت و حقوق در سطوح ملی و بین‌المللی، ضروری است مروری بر این شاخه قدیمی حقوق، که امروزه یک رشته جدید دانشگاهی است، داشته باشیم. حقوق سلامت میتواند از دیدگاه های مختلف بررسی شود: اخلاق زیستی، حقوق سلامت عمومی و حقوق مراقبت سلامت. اولی به اخلاقیات مربوط است و دومی و سومی رویکردهای حقوقی موضوع می‌باشند. حق افراد به منظور تعیین سرنوشت خود و حق برخورداری از سلامت، موضوع اصلی در این رویکردهای حقوقی است. روش ها: با بررسی مقالات و دستور العمل های مربوط به حقوق سلامت تهیه گردیده است.نتیجه گیری: هدف نهایی حقوق سلامت، دسترسی به تمامی عناصر حق سلامت شامل حق افراد و جمعیت‌ها و به ویژه جمعیت‌های آسیبپذیر بوده و مسئولیت قانونی آنها عموما در مرکز توجه حقوق سلامت قرار دارد. طبق قوانین ملی و بین‌المللی، نهادهای دولتی دارای مسئولیت قانونی تدارک مراقبتهای سلامت، حفاظت از سلامت و ارتقای آن هستند. این امور شامل موضوعات مربوط به حقوق مراقبت سلامت از جمله حریم خصوصی و محرمانگی، مسئولیت قانونی متخصصان مراقبت سلامت، کلاهبرداری و سوءاستفاده مالی و همینطور حقوق غذا و دارو، حقوق زیستمحیطی، حقوق سلامت روان و حقوق سلامت جمعیت‌های آسیبپذیر میشوند.
مقاله پژوهشی
حقوق مراقبتهای درمانی
آرش عبدی؛ یاسر زندی شفق؛ سالار زینالی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 11-22
چکیده
زمینه و هدف: پیشرفت علم و فناوری درحوزه ارتباطلات الکترونیکی موجب تحولات عظیم در عرصه های علمی، عملی و کاربردی از جمله خدمات آموزشی و درمانی شده است. دانشگاه‌های علوم پزشکی هوشمند و بیمارستان‌های هوشمند یکی از این پیشرفت‌های مهم به شمار می‌روند. این ایده های جدید، هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند.روشها: ابتدا ادبیات مقاله ...
بیشتر
زمینه و هدف: پیشرفت علم و فناوری درحوزه ارتباطلات الکترونیکی موجب تحولات عظیم در عرصه های علمی، عملی و کاربردی از جمله خدمات آموزشی و درمانی شده است. دانشگاه‌های علوم پزشکی هوشمند و بیمارستان‌های هوشمند یکی از این پیشرفت‌های مهم به شمار می‌روند. این ایده های جدید، هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند.روشها: ابتدا ادبیات مقاله با استفاده از کتب، مقالات کاغذی و اینترنتی بررسی شده، سپس داده های کیفی از طریق تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و یک نظریه کاربردی با عنوان یکپارچه‌سازی دیجیتال- انسانی در نظام سلامت ارائه گردید.یافته‌ها: کاهش هزینه‌های آموزشی، عدم نیاز به مکان آموزش، امکان استفاده از ابزارهای چندرسانه‌ای، انعطاف‌پذیری در زمان و شیوه آموزش، تسهیل ذخیره‌سازی مطالب، کاهش زمان و هزینه سفر و تسریع فرآیند‌های تعاملی از جمله مزایای آموزش مجازی شناخته میشوند. دسترسی بیشتر به خدمات، انتخاب بهتر مراکز و پزشکان و سهولت در بستری و استفاده از خدمات، کنترل وضعیت بیمار از دور و حمایت و پشتیبانی بهتر خدمت‌گیرندگان نیز، از مزایای بیمارستان‌های مجازی محسوب میشوند.نتیجه‌گیری: به‌دلیل مشکل و حساس بودن برخی مفاهیم و عملی بودن برخی دروس علوم پزشکی، نمی‌توان تنها از طریق مجازی در این حوزه اقدام به آموزش نمود. بنابراین، آموزش ترکیبی، متشکل از کلاس‌های حضوری و مجازی توصیه میشود. در حوزه علوم پزشکی که یک حوزه انسان‌محور با تاکید بر رابطه پزشکان و پیراپزشکان با بیماران میباشد، بهتر است تنها به رابطه مجازی که حس انزواطلبی را تقویت میکند، بسنده نشود.
مقاله پژوهشی
حقوق سلامت روان و علوم رفتاری
رزا حقگو؛ سیما رسولی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 17-30
چکیده
زمینه و هدف: متخصصان حرفه‌های مختلف پزشکی و پیراپزشکی به لحاظ اعتمادسازی، جایگاه ویژ‌ه‌ای در جامعه دارند. به منظور حفظ اعتماد و ارتباط مناسب با بیماران، این حرفه‌ها در بالاترین سطح، متعهد به رعایت استانداردهای اخلاص می باشند، که در واقع پایه و اساس یک رابطه موفقیت‌آمیز میان این متخصصان و بیماران، جلب اعتماد و حفظ آرامش ...
بیشتر
زمینه و هدف: متخصصان حرفه‌های مختلف پزشکی و پیراپزشکی به لحاظ اعتمادسازی، جایگاه ویژ‌ه‌ای در جامعه دارند. به منظور حفظ اعتماد و ارتباط مناسب با بیماران، این حرفه‌ها در بالاترین سطح، متعهد به رعایت استانداردهای اخلاص می باشند، که در واقع پایه و اساس یک رابطه موفقیت‌آمیز میان این متخصصان و بیماران، جلب اعتماد و حفظ آرامش خاطر آنها میباشد.روشها: این خصوص دو پرسشنامه توسط دندانپزشکان و بیماران تکمیل گردید. نهایتا دادهها با نرم افزار SPSS و آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: این تحقیق که با مشارکت 39 دندانپزشک و 260 بیمار و با استفاده از پرسشنامهها و نرمافزار ویژه SPSS برای ارزیابی میزان اعتماد بیماران به دندانپزشکان و سطح مهارت ارتباطی اعمال شده توسط دندانپزشکان انجام شده نشان داد که بسیاری از بیماران به توصیههای پزشکی دندانپزشکان خود اعتماد داشته و بهدنبال نظریه دوم نبودهاند. درعین حال، اکثر بیماران از محرمانگی اطلاعات شخصی پزشکی خود اطمینان داشتند.نتیجه گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر مهارت های ارتباطی دندانپزشکان کلینیک شهید محمد منتظری، در دو بعد کلامی و غیرکلامی، از نظر بیماران قابل قبول می باشد.
مقاله پژوهشی
حق سلامت و اخلاق زیستی
انیسه زارع نژاد؛ فاطمه انوار؛ مریم حاجی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 37-52
چکیده
زمینه و هدف: سلامت یکی از نیازهای بنیادین هر اجتماع محسوب میشود، به گونه ای که دولت ها، بهبود و ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی را جزء اصلیترین وظایف خود می دانند. از آغاز دهه1990 تحریم های اقتصادی به وسیله قدرت های بزرگ در بلوک غرب به منظور دستیابی به اهداف سیاسی بین المللی به طور فزایندهای به ...
بیشتر
زمینه و هدف: سلامت یکی از نیازهای بنیادین هر اجتماع محسوب میشود، به گونه ای که دولت ها، بهبود و ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی را جزء اصلیترین وظایف خود می دانند. از آغاز دهه1990 تحریم های اقتصادی به وسیله قدرت های بزرگ در بلوک غرب به منظور دستیابی به اهداف سیاسی بین المللی به طور فزایندهای به کار گرفته شده است. در طول سال ها، تحریم های اقتصادی موجب نقض حق سلامت در کشورهای هدف شده است.روشها: این مقاله بر اساس بررسی مقالات علمی، گزارشات وزارت خارجه و میثاق های بین المللی تهیه گردیده است و تاثیر تحریم‌ها بر ایران و سایر کشورها مقایسه شده و راهکارهایی برای کاهش تأثیرات منفی تحریم‌ها بر اقتصاد و بهداشت ایران پیشنهاد گردید. همچنین، بهترین مدل مقابله با تحریم‌ها برای سیستم بهداشتی ایران ارائه شد.یافته ها: تحریمهای اعمال شده، صرفا اقتصادی و مبتنی بر ایجاد فشار بر حکومتها است، اما آنچه در واقعیت رخ داده، زیر پا گذاشـتن اصول حقوق بشـر در کشـورهای تحت تحریم است. شـدت این اثرات ضد حقهای بشری، خصوصا با استمرار تحریم و همچنین با بنیه اقتصادی کشور هدف، ارتباط نزدیک دارد.نتیجه گیری: ایران اولین کشوری نیست که تحریم شده است؛ بنابراین، تاثیرات نامطلوب تحریم ها بر مردم این کشور توسط شورای امنیت و کشورهایی که تحریم را تحمیل کرده اند، قابل پیشبینی بوده است. در آینده، قبل از اعمال هرگونه تحریم اقتصادی، جامعه بین المللی باید اقدامات موثری برای حمایت از حق های بشری مردم کشور هدف انجام دهد و از هر وسیله سیاسی و قانونی برای جلوگیری از نقض حقوق این افراد توسط سایر کشورها یا سازمانهای بین المللی استفاده کند. آنچه مسلم است تحریم ها به منظور جلوگیری کشورها در جهت نقض قوانین اجرا می گردد. البته برخی تحریم ها به بهانه های واهی و جهت ایجاد وابستگی و تسلیم دولت ها صورت می گیرد. اما قطعا هر تحریم نیازمند قوانین می باشد تا حقوق بشر و به ویژه سلامت جامعه تحت تحریم نقض نگردد. بنابراین سازمانهای بین المللی در این زمینه باید مستقل عمل کنند و نهادهای دولتی جهت اجرای قوانین حمایت از حقوق بشر و خروج تحریم ها از این موضوع باید اقدامات شایسته ای انجام دهند.
مقاله پژوهشی
حقوق و پزشکی جنایی
عبدالحسن کاظمی؛ علی اسلامی فر؛ محسن صابری اسفیدواجانی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 53-69
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مراحل پذیرش یک دارو یا روش درمانی به عنوان یک محصول یا شیوه استاندارد، در مراکز قانونی، انجام کارآزمایی بالینی برروی نمونه‌های انسانی است. از آنجا که قطعیت داروها و درمانهای مورد آزمایش هنوز ثابت نشده‌اند، همواره خطراتی متوجه افراد و نمونه‌های مورد آزمایش میباشد؛ بنابراین، اخلاق و قانون خواستار حمایت از ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مراحل پذیرش یک دارو یا روش درمانی به عنوان یک محصول یا شیوه استاندارد، در مراکز قانونی، انجام کارآزمایی بالینی برروی نمونه‌های انسانی است. از آنجا که قطعیت داروها و درمانهای مورد آزمایش هنوز ثابت نشده‌اند، همواره خطراتی متوجه افراد و نمونه‌های مورد آزمایش میباشد؛ بنابراین، اخلاق و قانون خواستار حمایت از این افراد، پیشگیری از مخاطرات و جبران خسارات ناشی از حوادث هستند.روشها: این مقاله بر اساس بررسی نتایج و گزارش های کارآزمایی های بالینی و مقالات علمی تهیه شده است و مسائل اخلاقی و حقوقی کارآزمایی‌های بالینی درمانی و غیردرمانی بر اساس انطباق با قوانین اخلاق زیستی تحلیل، مقایسه و بررسی شده است.یافته ها: پژوهش های زیست‌پزشکی به روشهای مختلف انجام می شوند و کارآزمایی های بالینی روی نمونه های انسانی با بیشترین مسائل و چالش های اخلاقی و حقوقی مواجه هستند. از مهمترین چالش ها مخاطرات غیرقابل قبول برای مشارکت کنندگان، کسب رضایت آگاهانه به ویژه برای افراد فاقد صلاحیت عقلی و کودکان، سهل انگاری و قصور محققان و جبران خسارت احتمالی به شرکت کنندگان میباشد.نتیجه گیری: با الگوبرداری و توسل به مقررات مربوط به کارآزمایی های بالینی روی نمونه‌های انسانی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، از جمله انگلستان نه تنها حق آزادی و استقلال فردی انسان‌ها محترم شمرده می شود؛ بلکه از جان و سلامت افراد مورد آزمایش نیز حفاظت به عمل میآید. این دو مـوضوع مـورد تاکید شارع مقدس اسلام نـیز میباشد. مسائل حقوقی استفاده از افراد و جمعیت های خاص نظیر زندانیان، کودکان، بیماران و بزرگسالان فاقد صلاحیت عقلی، از نظر قانون گذاران کشورهای پیشرو دور نمانده است. می توان با دریافت رضایت آگاهانه از افراد سالم یا ولی قانونی آنها نسبت به حضور آنها در کارآزمایی بالینی استفاده نمود البته حتما باید سلامت افراد، حقوق مادی و معنوی آنها در این آزمون ها مدنظر قرار گیرد و بعلاوه تمام شرایط حضور در کارآزمایی بالینی شامل مخاطرات، اثرات حال و آینده، عوارض جانبی، به طور کامل به فرد یا ولی یا نماینده قانونی اطلاع رسانی گردد. پس باید چهار شرط رضایت آگاهانه، حفظ حریم خصوصی، تامین حقوق مادی و معنوی و آگاهی از خطرات و عوارض جانبی آزمایش ها به منظور رعایت اخلاق زیستی ملاحظه گردد.
مقاله کوتاه
حقوق مراقبتهای درمانی
بهرام مفید؛ مهدی دوستداری؛ عباس کریمی مجرد
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 71-82
چکیده
زمینه و هدف: شرایط زندگی صنعتی، افزایش جمعیت افراد سالخورده و بروز بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج، سبب گرایش بیماران به استفاده از داروها و روشهای طب مکمل و جایگزین از جمله روشهای مبتنی بر بیوفیلد یا هاله شده است. این روشها خطرات عوارض داروهای شیمیایی و هزینه سنگین درمانهای رایج پزشکی مدرن را ندارند. به‌منظور استفاده بهینه، ...
بیشتر
زمینه و هدف: شرایط زندگی صنعتی، افزایش جمعیت افراد سالخورده و بروز بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج، سبب گرایش بیماران به استفاده از داروها و روشهای طب مکمل و جایگزین از جمله روشهای مبتنی بر بیوفیلد یا هاله شده است. این روشها خطرات عوارض داروهای شیمیایی و هزینه سنگین درمانهای رایج پزشکی مدرن را ندارند. به‌منظور استفاده بهینه، این طب کهن نیازمند کنترل و نظارت قانونی به‌منظور جلوگیری از سوءاستفاده مالی و کلاهبرداری و همینطور سهل انگاری و قصور درمانگران میباشد.روشها: روشها و قوانین نظارتی برای طب مکمل و جایگزین در جهان بررسی شده و بهترین روش و قوانین نظارتی برای طب مکمل در ایران ارائه شده است.یافته ها: هر حوزه پزشکی نیازمند قانونگذاری، کنترل و نظارت قانونی و بازرسی از داخل یا خارج یک سازمان تولیدکننده و عرضه کننده کالا و خدمات سلامت است. این اقدامات علاوه بر تضمین کیفیت، افزایش کارآیی و کاهش ریسک کاربرد ابزارها و روشها، را موجب می شود و مانع از هرگونه سوءاستفاده و کلاهبرداری می گردد. این موضوع در حوزه طب مکمل که نیازمند اعتماد بین درمانگر و بیمار است، از اهمیت بیشتری برخوردار است.نتیجه گیری: با توجه به احتمال بالای سوءاستفاده مالی و کلاهبرداری، تدوین و تصویب مقررات مقتضی به منظور جلوگیری از ادعاهای کذب در استفاده از روشهای طب مکمل و جایگزین امری ضروری است. بنابراین، لازم است مجموعه قوانین اخلاقی این طب به قانون الزامی تبدیل شده و تمهیدات لازم جهت نظارت پیشگیرانه اندیشیده شود. استانداردهای آموزشی نیز باید بهدقت اعمال شوند تا از اشتغال افراد ناآگاه و فاقد صلاحیت در این حوزه جلوگیری شود، زیرا فعالیت این افراد میتواند سبب سلب اعتماد مردم شود. نظارت بر طب مکمل و جایگزین از دو منظر حائز اهمیت می باشد1) متخصصان و ارایه دهندگان خدمات و 2) اعتباربخشی به قوانین اخلاقی مختص طب مکمل و جایگزین از این رو به جهت جلوگیری از ادعای کذب و اعتماد بخشی جامعه به لمس درمانی، ابتدا باید قوانین در این خصوص بازنگری و تدوین گردد تا بر اساس توانایی و تخصص افراد مجوز صادر گردد و در مرحله دوم نظارت و بازرسی مستمر برون سازمانی انجام گیرد.
مقاله پژوهشی
حقوق، سیاستگذاری، مدیریت و نظارت بر سلامت
عباس وثوق مقدم؛ سید سهند عیسی پور؛ حسن کاکوئی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 83-98
چکیده
زمینه و هدف: به منظور دنبال کردن سیاست‌های بین المللی مربوط به تحقق ابعاد چهارگانه حقوق بشر، از جمله حق سلامت، دولت‌ها دارای تعهدات سه‌گانهای هستند که عبارتند از: تعهد به احترام، تعهد به حمایت، و تعهد به اجرا. همچنین، دولت‌ها مکلف به انجام اقداماتی هستند که یکی از آنها ارزیابی میزان تحقق ابعاد مختلف حقوق بشر، از جمله ...
بیشتر
زمینه و هدف: به منظور دنبال کردن سیاست‌های بین المللی مربوط به تحقق ابعاد چهارگانه حقوق بشر، از جمله حق سلامت، دولت‌ها دارای تعهدات سه‌گانهای هستند که عبارتند از: تعهد به احترام، تعهد به حمایت، و تعهد به اجرا. همچنین، دولت‌ها مکلف به انجام اقداماتی هستند که یکی از آنها ارزیابی میزان تحقق ابعاد مختلف حقوق بشر، از جمله حق سلامت می باشد.روشها: این مقاله با استفاده از اسناد و تفاهم نامه ها و اطلاعات موسسه ملی تحقیقات سلامت ،کتابها و مقالات علمی تهیه گردیده است. و به روش تحلیلی و مقایسه ای روش های کارآمد سیاست گذاری و مدیریت حق سلامت ارائه گردیده است.یافته ها: به طورکلی، شاخصهای ارزیابی به دو نوع اصلی تقسیم میشوند: شاخصهای عمومی و اختصاصی. همچنین، هر شاخص باید از ویژگی‌های شفافیت، دقت، جامعیت، اعتبار و مرتبط بودن با موضوع مورد ارزیابی برخوردار باشد.نتیجه گیری: نگرانی‌های جدی در خصوص ارزیابی شاخصهای کیفی، جمع‌آوری اطلاعات، همسو کردن اطلاعات از منابع مختلف و ادغام آنها، و همینطور کمبود اطلاعات، به دلیل هم پوشانی و تداخل شاخصهای ارائه شده در برخی حوزههای مربوط به ارزیابی حق سلامت وجود دارد. همچنین شاخصهای ملی سلامت که در جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گرفته اند ظاهراً دارای ایراداتی هستند. بنابراین با مقایسه شاخصهای داخلی و بین‌المللی، می توان به یک شاخص ترکیبی، که ابعاد و رویکردهای مختلف را به هم پیوند می‌دهد، دست یافت.
مقاله پژوهشی
حقوق نظام دارویی و آرایشی
عباس کبریایی زاده؛ وحیده منتظری نجف آبادی؛ رویا ایازی نصرآبادی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 99-113
چکیده
زمینه و هدف: بر اساس مفاد حق سلامت دسترسی آسان و سریع به داروهای باکیفیتیکی از حقوق اساسی و ضروری آحاد بشر می باشد. بنابراین، این داروها باید در زمان مناسب و به مقدار کافی در دسترس افراد نیازمند قرار گیرند.روشها: این مقاله با استفاده از اسناد و ضوابط موجود در سازمان غذا و دارو ایران و سازمان بهداشت جهانی تهیه گردیده است و با تطبیق ...
بیشتر
زمینه و هدف: بر اساس مفاد حق سلامت دسترسی آسان و سریع به داروهای باکیفیتیکی از حقوق اساسی و ضروری آحاد بشر می باشد. بنابراین، این داروها باید در زمان مناسب و به مقدار کافی در دسترس افراد نیازمند قرار گیرند.روشها: این مقاله با استفاده از اسناد و ضوابط موجود در سازمان غذا و دارو ایران و سازمان بهداشت جهانی تهیه گردیده است و با تطبیق و مقاسیه آنها به صورت تحلیلی بیان شده است.یافته ها: از منظر سازمان بهداشت جهانی، دسترسی به داروهای ضروری به عنوان یک حق حداقلی، ازجمله شاخصهای اصلی حق سلامت محسوب میشود. این موضوع براساس مقرون به صرفه بودن، مورد توجه برخی کشورها به ویژه کشورهای فقیر و کمتر توسعه یافته قرارگرفته است. بهعلت اهمیت حیاتی این داروها، سازمان بهداشت جهانی هر ساله فهرست داروهای ضروری را با توجه به نیازهای حداقلی به صورت دوسالانه منتشر میکند.نتیجه گیری: اگرچه جمهوری اسلامی ایران از طریق نظارت قانونی بر قیمت، و بازار دارو، به‌ویژه واردات دارو و اجرای طرح ژنریک، اقدامات جدی در راستای پاسخگویی به نیازهای دارویی شهروندان خود انجام داده است، اما درخصوص تهیه فهرست داروهای ضروری، کار جدی صورت نگرفته است. با این حال، با توجه به پیشرفت در این زمینه و رسیدن به خودکفایی نسبی کشور، به نظر نمیرسد که تنظیم فهرست داخلی متناسب با فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی ضروری باشد. هرکشوری براساس توان تولید و نیاز خود، فهرست مستقل داروهای ضروری خود را تدوین می کند. بر این اساس دولت ها باید فهرست داروهای ضروری را بر اساس فهرست سازمان بهداشت جهانی، شرایط اقلیمی، توان تولید و الزامات داخلی تنظیم و تامین (تولید یا واردات) نمایند تا عدالت در دسترسی به دارو های ضروری برای تمام اقشار جامعه فراهم گردد.
مقاله پژوهشی
حقوق محیط زیست و سلامت شغلی
جلیل مالکی؛ احسان لامع؛ فرزاد چقامیرزا؛ نجیبه میرانی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 115-129
چکیده
زمینه و هدف: محیط زیست برای بقای حیات بشر ضروری است، بنابراین، باید از آن در برابر هرگونه آلودگی احتمالی، سوءاستفاده و بهره برداری بیرویه جلوگیری کرد. هدف اصلی این مقاله، بررسی چهارچوب نظام حقوقی و وضعیت مقررات مرتبط با حقوق محیطزیست در جهان با تاکید بر تدابیر و الزامات فعالیتهای تجاری و بازار است. به نحوی که میتواند ...
بیشتر
زمینه و هدف: محیط زیست برای بقای حیات بشر ضروری است، بنابراین، باید از آن در برابر هرگونه آلودگی احتمالی، سوءاستفاده و بهره برداری بیرویه جلوگیری کرد. هدف اصلی این مقاله، بررسی چهارچوب نظام حقوقی و وضعیت مقررات مرتبط با حقوق محیطزیست در جهان با تاکید بر تدابیر و الزامات فعالیتهای تجاری و بازار است. به نحوی که میتواند الگویی برای کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته که در آغاز راه تدوین و اجرای چنین مقرراتی هستند، فراهم آورد.روشها: این مقاله با بررسی قوانین بین المللی حوزه محیط زیست و مقالات علمی تهیه شده است و تلاش کرده تا حفاظت از محیط زیست را به منظور دستیابی اهداف پایدار بررسی نماید.یافته ها: در جهان امروز، حفظ محیط زیست به عنوان یک امر بسیار مهم مورد توجه قرار دارد و در بعضی از کشورها، این امر از طریق وضع قوانین و مقررات، به خوبی پیگیری شده است. منابع اصلی حفظ و صیانت حقوقی از محیط زیست، شامل قوانین و معاهدات بین المللی هستند.، ازجمله دستورالعمل های قانون اساسی، قوانین مصوب پارلمان اتحادیه اروپا، مقررات سازمان های نظارتی و یا تصمیمات رای دادگاهها.نتیجه گیری: قانونگذار باید با پیش بینی و اجرای مالیات هایی بر آلوده کنندگان محیط زیست، عدم تمدید و یا ابطال مجوز صنایع مخرب، تدوین و اجرا مقررات مربوط به مسئولیت حفاظت محیط زیست، رسیدن به توسعه پایدار را دنبال کند. همچنین، اتخاذ تدابیر تشویقی نظیر معافیت مالیات های دولتی برای افراد و شرکتهایی که به نوعی به محیط زیست پاک کمک میکنند، میتواند موثر باشد. در این میان، بیمه محیط زیست به عنوان یک سیاست انتخابی اتحادیه اروپا با جدیت دنبال میشود تا امنیت صنایعی که به نحوی با خطر آلودگی محیطزیست روبرو هستند، تضمین شود. بعلاوه حفاظت از محیط زیست یکی از موضوعات مهم حوزه حقوق سلامت می باشد. ابنای بشر برای رسیدن به سلامتی به عنوان یک رکن اولیه از حقوق بشر، نیازمند زندگی در شرایط زیست محیطی سالم و پاک هستند. بنابراین دولت ها موظف هستند با تدوین قوانین مربوط با محیط زیست و حفاظت از آن وظیفه خود نسبت به جامعه را ایفا نمایند.
مقاله پژوهشی
حقوق و پزشکی جنایی
محمدرضا الهی‌منش؛ جواد علیزاده
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 131-146
چکیده
زمینه و هدف: «اتانازی» ازجمله بحث برانگیزترین مسائل «اخلاق زیستی» و از سرفصل‌های مهم حقوق سلامت میباشد که ابعاد گوناگون اخلاقی، حقوقی و فقهی آن میتواند مورد مطالعه قرار گیرد. از آنجا که آموزه‌ها و منابع فقه اسلامی، پایه و اساس ساختار حقوقی کشور ما را تشکیل می‌دهد، تقویت جنبه فقهی میتواند به تقویت جنبه حقوقی و قانونی ...
بیشتر
زمینه و هدف: «اتانازی» ازجمله بحث برانگیزترین مسائل «اخلاق زیستی» و از سرفصل‌های مهم حقوق سلامت میباشد که ابعاد گوناگون اخلاقی، حقوقی و فقهی آن میتواند مورد مطالعه قرار گیرد. از آنجا که آموزه‌ها و منابع فقه اسلامی، پایه و اساس ساختار حقوقی کشور ما را تشکیل می‌دهد، تقویت جنبه فقهی میتواند به تقویت جنبه حقوقی و قانونی این موضوع کمک شایانی نماید.روشها: در این مقاله، به بیان نقطه نظرات برخی فقهای مطرح مذهب تشیع پرداخته شده است و با بررسی آیات، روایت و قوانین بین المللی به تفسیر و تحلیل احکام و قوانین اتانازی اقدام شده است.یافته ها: در ایران، خلاء قانونی در ارتباط با اتانازی کاملاً محسوس است و از آنجا که فقه شیعه اساس ساختار قانونی کشور ما را تشکیل می‌دهد، ضروری است که فقها، حقوق دانان و قانونگذاران محترم به بحث و تبادل‌نظر بیشتری در این خصوص پرداخته و زمینه را برای رفع این خلاء قانونی و دستیابی به قوانین صریح در این زمینه را فراهم سازند.نتیجه گیری: بررسی اتانازی از جهت حکم تکلیفی (جواز یا عدم جواز) و حکم وضعی آن (حق قصاص و دیه)، از موضوعات مورد توجه در این مقاله است که با توجیه و تفسیر فقهی و فلسفی همراه میباشد. علاوه براین، حکم ماده 206 قانون مجازات اسلامی نیز در این خصوص مورد بررسی دقیق قرار گرفته است. در نهایت، ضمن ارائه دیدگاه علمای شیعه در مورد جوانب مختلف اتانازی، یک جمع‌بندی کلی مطرح می‌گردد که امید است گامی برای روشن‌تر شدن موضوع و تبیین احکام و قوانین فقهی، با توجه به شرایط روز باشد. بنابراین اتانازی در ابعاد حقوقی، اخلاقی و فقهی بیشتر مورد بررسی قرار گیرد و باید به جنبه انسانی، دردهای ناشی از بیماری، هزینه های نگهداری بیمار، حق آزادی بشر نیز توجه گردد و بر اساس آن ها تصمیم گیری صورت گیرد.
مقاله پژوهشی
حقوق فناوری های نوین سلامت
بابک ثابت؛ مهدی سعیدیان؛ شیرین خلیلی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 147-162
چکیده
زمینه و هدف: امروزه با پیشرفت گسترده فناوری اطلاعات، نقش آن بیش از پیش در بخش سلامت حائز اهمیت می باشد. با این حال، این کاربردها چالش جدیدی را برای حفاظت از حریم خصوصی به وجود می آورند و در نتیجه، دولت ها درصدد اتخاذ تدابیر مختلف، از جمله تصویب قوانین کیفری با هدف مقابله با این چالش هستند.روشها: در این مقاله با مقایسه الزامات ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه با پیشرفت گسترده فناوری اطلاعات، نقش آن بیش از پیش در بخش سلامت حائز اهمیت می باشد. با این حال، این کاربردها چالش جدیدی را برای حفاظت از حریم خصوصی به وجود می آورند و در نتیجه، دولت ها درصدد اتخاذ تدابیر مختلف، از جمله تصویب قوانین کیفری با هدف مقابله با این چالش هستند.روشها: در این مقاله با مقایسه الزامات کیفری پرونده‌های سلامت الکترونیک در کشورهای پیشرو و ایران، بر اساس بررسی قوانین اطلاعات الکترونیک و نحوه اجرای آن در مجامع بین المللی و قوانین تجارت الکترونیک ایران تهیه شده است و با ارائه یک مدل استراتژیک در خصوص قوانین و الزامات کیفری پرونده‌های سلامت الکترونیک پیشنهاداتی برای بهبود امنیت و محرمانگی پرونده‌های سلامت الکترونیک مطرح شده است.یافته ها: پرونده‌های سلامت الکترونیک و بهطور خاص موضوع محرمانگی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، آمریکا و ایران از رویکرد حقوق کیفری بررسی شده است. به دلیل عدم وجود قانون جامع مختص به «سلامت الکترونیک» و رویه‌های قضایی این حوزه در ایران، به قوانین مرتبط نظیر مجازات اسلامی، تجارت الکترونیک، جرائم رایانه‌ای و نیز قوانین حمایت از نظام جامع اطلاعات سلامت پرداخته میشود.نتیجه گیری: رویکردهای متفاوتی به موضوع حفاظت از داده های شخصی سلامت در کشورهای مختلف وجود دارد. کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیشتر بر حقها و آزادی‌های فردی تاکید دارند. ایالات متحده آمریکا به دنبال تصویب تشدید مجازات ها برای مقابله با این گونه جرائم است. ایران نیز با هدف بهره گیری از الگوهای کشورهای پیشرفته و استفاده از اصول مذهبی و زمینه های فرهنگی، در قالب یک برنامه ده ساله، تلاش دارد حریم خصوصی و اطلاعات شخصی سلامت را به حداکثر حفاظت برساند. با توجه به گستردگی و رشد سریع حوزه سلامت الکترونیک، اتخاذ رویکردی جهت قانونگذاری تخصصی در این حیطه ضروری میباشد.
مقاله مروری
حقوق فناوری های نوین سلامت
مریم بحرکاظمی؛ امیررضا محمودی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1403، صفحه 163-177
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به پیشرفت های روزافزون در حوزه هوش مصنوعی، این فناوری می تواند تاثیرات مثبت و منفی، بر حقوق سلامت و مراقبت های بهداشت و درمان داشته باشد. هوش مصنوعی ممکن است چالش ها و خلاء‌هایی را در زمینه نقض حریم خصوصی بیماران، نقض اعتبار پزشک ایجاد کند که منجر به بی‌توجهی به حقوق انسانی و تأثیرات منفی بر روابط بین ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به پیشرفت های روزافزون در حوزه هوش مصنوعی، این فناوری می تواند تاثیرات مثبت و منفی، بر حقوق سلامت و مراقبت های بهداشت و درمان داشته باشد. هوش مصنوعی ممکن است چالش ها و خلاء‌هایی را در زمینه نقض حریم خصوصی بیماران، نقض اعتبار پزشک ایجاد کند که منجر به بی‌توجهی به حقوق انسانی و تأثیرات منفی بر روابط بین پزشک و بیمار شود. یکی از مهمترین اهداف پژوهش درباره تأثیر هوش مصنوعی بر خدمات بهداشت درمان شناسایی نقاط قوت و ضعف موجود در سیستم‌های بهداشت و درمان مبتنی بر هوش مصنوعی است.روشها: این تحقیق نظری بوده با روش تحقیق تحلیلی _توصیفی که روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای میباشد.یافته ها: در این پژوهش چالش‌های موجود در استفاده از هوش مصنوعی در حوزه سلامت را شناسایی و تحلیل می گردد و همچنین به ارائه راهکارهای مناسب برای حفظ حقوق بشر و بهبود خدمات بهداشت و درمان و شناخت بهتر از تاثیرات هوش مصنوعی بر کارایی سیستم های بهداشتی و درمانی میپردازیم.نتیجه گیری: این فناوری میتواند به بهبود قابل توجهی در دقت تشخیص بیماری‌ها، افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی و بهبود کیفیت مراقبتهای پزشکی منجر شود. اما در عین حال، نگرانی‌های اخلاقی، حقوقی و حریم خصوصی و سوءاستفاده از آن سبب شده تا روش استفاده از هوش مصنوعی در حوزه سلامت به شکل مناسب بررسی و تمهیدات لازم برای بهره برداری مناسب از آن رعایت گردد. همچنین توصیه می گردد با توجه به رشد سریع و خیره کننده هوش مصنوعی دولت ها با توجه به اهمیت آن مشوق های لازم جهت ورود شرکت های دانش بنیان و نو آور فراهم آورد و قانون گذاران همزمان موانع قانونی و آئین نامه ها و مقررات آن را با توجه به اسناد بین المللی تدوین نمایند تا همزمان هم روش ها و هم مقررات تدوین گردد.
