Document Type : Review Article
Author
Head of specialized health law department of smart university of medical science, Tehran, Iran.
Abstract
This study seeks to utilize both national and international experiences and explores evolution of health law as an emerging academic field. The right to health is one of the components of human rights, the realization of which is considered necessary for the fulfillment of other human rights and intricately linked to the right to life and is also associated with the right social security. Considering the complexity and development of the relationship between health and law at the national and international levels, it is crucial to reassess this long-established area of law, which has developed into a distinct academic discipline. Health rights can be approached from different perspectives: bioethics, public health rights and health care rights. The first is related to ethics, and the second and third are legal approaches. A central theme in these legal approaches is the the right of individuals to shape their own destinies and to achive a state of health
Keywords
Main Subjects
Article Title [Persian]
مروری بر حقوق سلامت
Author [Persian]
- شهریار اسلامی تبار
استادیار و مدیرگروه حقوق سلامت دانشگاه علوم پزشکی هوشمند، تهران، ایران.
Abstract [Persian]
زمینه:این مطالعه در راستای بهره گیری از تجربیات ملی و بین المللی و همچنین تکامل آن به عنوان یک رشته جدید دانشگاهی است. حق بر سلامت یکی از عناوین حق های بشراست که تحقق آن برای استیفای سایر حق های بشر ضروری بوده و در پیوندی ناگسستنی با حق حیات قرار دارد. با توجه به پیچیدگی و توسعه رابطه میان سلامت و حقوق در سطوح ملی و بین‌المللی، ضروری است مروری بر این شاخه قدیمی حقوق، که امروزه یک رشته جدید دانشگاهی است، داشته باشیم. حقوق سلامت می‌تواند از دیدگاه های مختلف بررسی شود: اخلاق زیستی، حقوق سلامت عمومی و حقوق مراقبت سلامت. اولی به اخلاقیات مربوط است و دومی و سومی رویکردهای حقوقی موضوع می‌باشند. حق افراد به منظور تعیین سرنوشت خود و حق برخورداری از سلامت، موضوع اصلی در این رویکردهای حقوقی است.
نتیجه گیری: حقوق سلامت دسترسی به تمامی عناصر حق سلامت شامل حق افراد و جمعیت‌ها و به ویژه جمعیت‌های آسیب پذیر بوده و مسئولیت قانونی آنها عموما در مرکز توجه حقوق سلامت قرار دارد. طبق قوانین ملی و بین‌المللی، نهادهای دولتی دارای مسئولیت قانونی تدارک مراقبت‌های سلامت، حفاظت از سلامت و ارتقای آن هستند. این امور شامل موضوعات مربوط به حقوق مراقبت سلامت از جمله حریم خصوصی و محرمانگی، مسئولیت قانونی متخصصان مراقبت سلامت، کلاهبرداری و سوء‌‌استفاده مالی و همین‌طور حقوق غذا و دارو، حقوق زیست محیطی، حقوق سلامت روان و حقوق سلامت جمعیت‌های آسیب‌پذیر می‌شوند.
Keywords [Persian]
- حقوق پزشکی
- اخلاق زیستی
- حق سلامت
- حقوق مراقبت سلامت
- حقوق سلامت عمومی
مقدمه
"حقوق" به شکل معیارها و اصول حقوقی شناخته می‌شود که می‌تواند در قالب قوانین روی عموم مردم یا یک گروه خاص از شهروندان، یک حرفه و موسسات وابسته به یک صنعت نظیر صنعت مراقبت سلامت، نظام‌های سلامت و نیز ارائه‌دهندگان خدمات مراقبت سلامت اعمال شود. به دلیل اهمیت حیاتی سلامت، تمامی صنایع و موسسات مربوط به سلامت شامل خدمات مراقبت سلامت تا حد قابل توجهی توسط قوانین و نظام حقوقی تحت کنترل و نظارت قانونی قرار می گیرند. بنابراین، تمامی متخصصان مراقبت سلامت شامل دندانپزشکان، داروسازان، پرستاران، روانشناسان، رادیولوژیست‌ها، پزشکان و غیره نیازمند زمینه‌سازی گسترده در خصوص اصول و مبانی حقوق مترتب بر حوزه بهداشت و درمان هستند. اهمیت حقوق در سلامت به طرز چشمگیری طی دهه های اخیر افزایش یافته است. با توسعه سریع سلامت، حقهای بشر و خدمات انسانی مشکلات بسیاری در مسائل حقوقی و حجم پرونده های قضایی در این حوزه پدید آمد. این حقوق که شامل قانون گذاری، تصمیمات قضایی و مقررات اداری می شود، اکنون تقریبا تمامی ابعاد سلامت و خدمات انسانی ازجمله حق های بیمار، حق های متخصصان مراقبت سلامت، مدیریت و کنترل و نظارت قانونی بر خدمات مراقبت سلامت، رابطه متخصصان و بیماران و عملکرد حرفهای این متخصصان را در بر میگیرد.حقوق سلامت به منزله یکی از حق های بنیادین بشری در اسناد ملی و بین المللی جایگاه ویژه ای دارد و از جمله اصول پذیرفته شده در همه کشورها خصوصا جمهوری اسلامی ایران بوده و دربرگیرنده شرایطی است که دولتها برای تامین یک زندگی سالم متعهد به فراهم کردن آن می باشند.
)