Smart University of Medical Sciences

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Private Law, Islamic Azad University, Gorgan Branch, Gorgan, Iran

2 PhD student in private law, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran

Abstract

Background and purpose: Perhaps the most important part of health is medicine. A access to Pharmaceutical Products is considered one of the pillars of human rights. This directly affects the right to health and the right to life. Considering that high-cost and highly effective pharmaceutical products account for a huge share of household expenses, in order to ensure relative justice in access, appropriate price determination and optimal price control methods are required.
Research Method: This article has been written using the paper and e-books and articles available in real and virtual libraries in descriptive-explanatory method.
Findings: Determining the price ceiling is the first step in controlling the price of pharmaceutical products, which is determined based on considerations such as cost, benefits, risks of using drugs, or market conditions. Sometimes governments do not consider any of these requirements in order to follow the free market policy. According to the nature of drugs, these controls are carried out in three categories: brand, generic and imported drugs, although some drugs may be included in the combined category. Due to the high cost and the importance of innovation, price control of brand products is more important and complicated.
Conclusion: Determining the price ceiling and fighting against overselling in order to support production and innovation with the aim of supporting the consumer are necessary as ways to determine and control drug prices. For this purpose, the fight against price gouging regarding imported products is done in support of domestic production. Compulsory licensing is also another good way to control the price of branded pharmaceutical products.

Keywords

Main Subjects

Article Title [Persian]

روشهای مؤثر تعیین وکنترل قیمت دارو در ایران بر اساس کشورهای پیشرو

Authors [Persian]

  • سید محمد علی میر بهبانی 1
  • مرتضی مفتاحی 2

1 استادیار گروه حقوق خصوصی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گرگان، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی،واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی ،گرگان، ایران

Abstract [Persian]

زمینه و هدف: شاید مهم­ترین بخش سلامت، دارو باشد، دسترسی به محصولات داروئی از ارکان حق­ های بشر محسوب می­شود. این موضوع به­ طور مستقیم حق سلامت و حق حیات را تحت تاثیر قرار می‌دهد. باتوجه به اینکه محصولات دارویی پرهزینه و با اثر بخشی بالا، سهم عظیمی از هزینه‌های خانوار را به خود اختصاص می‌دهند، برای تضمین نسبی عدالت در دسترسی،  تعیین مناسب قیمت و روش­های مطلوب کنترل قیمت الزامی می­باشند.
روش تحقیق: این مقاله با استفاده ازکتاب­ ها و مقالات موجود درکتابخانه‌های واقعی و مجازی به­ روش تشریحی-تحلیلی نوشته شده ­است.
یافته­ ها: تعیین سقف قیمت، اولین گام در کنترل قیمت محصولات دارویی است که براساس ملاحظاتی نظیر هزینه، مزایا، مخاطرات مصرف داروها، و یا شرایط بازار، تعیین می‌شود. گاهی نیز دولت­ ها هیچ یک از این الزامات را در نظر نمی‌گیرند تا سیاست بازار آزاد دنبال شود. با توجه به ماهیت داروها، این کنترل­ ها در سه بخش داروهای برند، ژنریک و وارداتی انجام می گیرد، هرچند برخی داروها ممکن است در دسته ترکیبی قرار گیرند. به ­علت هزینه بالا و اهمیت نوآوری، کنترل قیمت محصولات برند از اهمیت و پیچیدگی بیشتری برخوردار است.
نتیجه­ گیری: تعیین سقف قیمت و مبارزه با گران­ فروشی به­ منظور حمایت از تولید و نوآوری با هدف حمایت از مصرف‌کننده، به­ عنوان راهکارهای تعیین وکنترل قیمت دارو ضروری می­باشند. برای همین منظور، مبارزه با قیمت‌ ‌شکنی درخصوص محصولات وارداتی درحمایت از تولید داخلی صورت می‌گیرد. صدور مجوز اجباری نیز یک راهکار مطلوب دیگر در کنترل قیمت محصولات دارویی برند می­باشد.

Keywords [Persian]

  • اقتصاد سلامت
  • اقتصاد دارو
  • قیمت‌گذاری دارو
  • بازپرداخت هزینه‌ها
  • کنترل قانونی دارو
  • آنتی‌دامپینگ
  • مبارزه با گران‌فروشی

مقدمه  

موضوع تعیین و کنترل قیمت محصولات دارویی از جمله موضوعات مهم و مناقشه ­برانگیز در حوزه اقتصاد سلامت می‌باشد، زیرا در کنار مالی و اقتصادی بودن آن، به حق دسترسی مربوط می‌شود. موضوع مهم دیگر در این ارتباط، سهم بیمه و بازپرداخت هزینه‌ها می‌باشد.

برای تمامی محصولات دارویی ازجمله داروهای نیازمند نسخه، روی پیشخوان، محصولات ژنریک و برند، می­بایست سیاست قیمت‌گذاری مناسب و کارآمد، پایدار، قابل پیش‌بینی و شفاف به­ عمل آید تا به پایداری بازار این محصولات کمک شود.

در قیمت‌‌گذاری و کنترل محصولات دارویی باید ملاحظات متعددی درنظر گرفته شوند که هدف غایی آن­ها دسترسی بیماران به دارو و درمان می‌باشد. طبعاً در مورد بیماران خاص، که نیاز حیاتی به دارو دارند، این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد. به­ عنوان مثال، دولت‌ها به بیماران مبتلا به ایدز، یارانه دارویی پرداخت می‌کنند تا مطابق شان والای انسانی، عدالت در دسترسی، حداقل به ­طور نسبی میان ثروتمندان و فقرا یا افراد کم درآمد تامین شود.

به هر حال، موضوع عدالت در دسترسی و سیاست کنترل قیمت را باید در دو سطح ملی و جهانی و بین‌المللی دنبال کرد که قطعا با توجه به پیچیدگی بازار و عوامل متعدد تاثیرگذار و تاثیرگیرنده آن، بازار جهانی بسیار پیچیده‌تر بوده و به مدیریت و چهارچوب حقوق وسیع­ تری نیاز دارد.

از سوی دیگر تجارت بین‌المللی و منطقه‌ای و بازارهای مشترک نظیر سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و اتحادیه اروپا نیز قوانین و چارچوب‌های خود را می‌طلبد.بنابراین، موضوع کنترل قیمت را باید در سه سطح ملی، منطقه‌ای و بازارهای مشترک و جهانی در نظر گرفت.