دانشگاه علوم پزشکی هوشمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 iran

2 گروه حقوق سلامت، دانشگاه علوم پزشکی هوشمند، تهران، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: با توجه به­ ضرورت ادغام طب­ های سنتی و مکمل در طب مدرن آکادمیک، لازم است فرصت­ها و چالش­ های طب مکمل و جایگزین در این تلفیق به­ طورکلی مورد ارزیابی و دقت نظر قرار گیرد، تا براساس مقررات و چهارچوب­ های سیاست­ گذاری، قانونی اخلاقی، نظارتی، آموزشی و پژوهشی مطالعات لازم برای هرکشور یا حوزه جغرافیایی صورت گیرد.
روش تحقیق: این مقاله با استفاده ازکتاب­ها و مقالات موجود در کتابخانه‌های واقعی و مجازی به روش توصیفی-تشریحی نوشته شده­است.
یافته­ ها:  تلفیق طب سنتی و مکمل با طب مدرن فرصت­ ها و در عین حال چالش ­های متعددی به دنبال دارد. مهم­ترین چالش ­ها عبارتند از چالش ­های حقوقی و اخلاقی، رگولاسیون، تدوین و اجرای برنامه آموزش و توجه به پژوهش محور بودن و اعتبار تحقیقات به­ ویژه تحقیقات بالینی طب مکمل. هر حوزه پزشکی نیازمند قانون گذاری، کنترل و نظارت قانونی از داخل یا خارج سازمان‌ می‌باشد. این کار علاوه بر تضمین کیفیت، کارآیی و کاستن از ریسک کاربرد ابزارها و روش­ها، مانع از هرگونه سوء­استفاده و کلاهبرداری می‌شود. این موضوع در حوزه طب مکمل که نیاز فراوانی به رابطه مبتنی بر اعتماد بین درمانگر و بیمار است، از اهمیت بیشتری برخوردار می­ باشد.
نتیجه­ گیری: ادغام طب­ های سنتی و مکمل به طب مدرن با وجود مزایای متعدد با چالش­ های جدی مواجه است که نیازمند راهکارهای مناسب در حوزه­ های قانونگذاری، نظارت و کنترل کیفی، آموزش و پژوهش می­ باشد. در حوزه حقوقی لازم است قوانین مقتضی به ­منظور صدور پروانه اشتغال و تبیین استاندارد­های کیفی متخصصان و ازجمله در پرهیز از سهل­ انگاری و خطا و جبران خسارت از طریق افزایش پوشش بیمه مسئولیت پزشکی و راهکارهای پرهیز از مسئولیت قانونی ازجمله کسب رضایت آگاهانه و رعایت حریم خصوصی در قوانین لحاظ شوند. رگولاسیون در دو بخش محصولات و متخصصان نیز باید با دقت برکیفیت، ایمنی و کارآیی محصولات و روش­ها به اجرا درآیند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مقدمه

امروزه، به ­دلیل ناامیدی برخی بیماران از درمان بیماری­ های استحاله ­ای و مزمن، هزینه سنگین و عوارض جانبی طب رایج، بسیاری از آنها به طب سنتی رو آورده­اند. سازمان بهداشت جهانی نیز با توجه به همین مزایا و استقبال مردم، در سال2002 استفاده علمی و عملی از این روش ­ها را به کشورهای جهان توصیه کرده و به­ منظور ارتقای این روش­ها، استراتژی ده ساله­ای از 2014 تا 2023 ارائه داده که هدف اصلی آن تلفیق طب سنتی در طب رایج است. با افزایش تمایل مردم به استفاده از روش ­های طب سنتی و مکمل، دولت­ها به­ عنوان مسئولان پاسخ­ دهنده به سلامت عمومی به فکر استفاده از این روش­ ها در کنار طب آکادمیک و متعارف افتاده‌اند، اما این امر علیرغم فرصت­ های فراوان، چالش ­های جدی را پیش روی آنان قرار داده است. مهم­ترین فرصت ­ها عبارتند از: افزایش دسترسی، ارتقای کمیت و تنوع، ارتقای عملکرد درمانی، ارتقای رضایت جامعه پزشکی و بیماران، کاهش وابستگی به دارو، تاکید بیشتر بر پیشگیری و سلامت، تقویت رویکرد معنوی به پزشکی و رابطه مبتنی بر اعتماد میان کادر درمان و بیمار.به­ هرحال، طب سنتی و مدرن با فلسفه و پیشینه فرهنگی متفاوت توسعه یافته­ اند و به مقولاتی اساسی نظیر سلامت، بیماری و علل آن به­ گونه متفاوتی می­نگرند، لذا پیوند میان این دو به توصیه سازمان بهداشت جهانی یک ضرورت اجتناب­ناپذیر است که باید با تدابیر و هماهنگی‌های لازم همراه باشد تا دولت ­ها بتوانند بر چالش ­های این تلفیق خجسته فائق آیند. این دو شاخه در واقع دو علم متفاوت در زمینه پزشکی هستند که بسیاری از مردم به هر دو در کنار هم توجه دارند. به­ همین خاطر، توصیه سازمان بهداشت جهانی این است که متخصصان طب مکمل و جایگزین (CAM) از علم پزشکی روز برخوردار باشند و دوره طب تلفیقی را نیز گذرانده باشند. طب تلفیقی یک حوزه جدید پزشـکی است که از روش­های طب مکمل و جایگزین (که شـواهد کارایی و ایمنی آن­ها بالاست) و درمان­ های طب متعارف تشکیل شده است. بنابراین، حوزه­ های طب مکمل و جایگزین از جمله حوزه‌های اصلی طب تلفیقی به شـمار می­ روند، که عبارتند از: 1- طب ذهن-جسم شامل درمان­های رفتاری شناختی و گروهی، مدیتیشن، دعا و نیایش، درمان­های ذهنی و استفاده از هنر، موسیقی و رقص به­منظور پیشگیری، درمان و حفظ ارتقای سلامت، 2- روش­های گیاهان دارویی، غذاها و ویتامین­ها، مکمل رژیمی و محصولات طبیعی، 3- روش‌های دست­ورزی مثل استئوپاتی، کایروپراتیک و ماساژ درمانی، طب انرژی شامل ریکی، لمس ­درمانی، کی کونگ و 4-روش­های هولیستیک مثل طب چینی، آیرودا و هومئوپاتی که از یک نظام کامل تئوری و عملی مستقل برخوردار می­ باشند.