نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار و مدیرگروه حقوق سلامت دانشگاه علوم پزشکی هوشمند، تهران، ایران.
چکیده
زمینه و هدف: دسترسی اقتصادی به دارو و درمان از مهمترین ابعاد حق سلامت است که علاوه بر حقوق حق های بشر بین المللی، از اهداف توسعه ملی نیز به شمار می‌رود. تحقق این هدف مهم با به کارگیری استراتژیهای درست و مشخصی نظیر قیمتگذاری و جبران هزینه‌ها از طریق بیمه، میسر میشود.
روشها: ابتدا با استفاده از کتب، مقالات، دستورالعمل و آیین نامه های قیمت گذاری داخلی و بین المللی بررسی شده، سپس دادههای کیفی از طریق تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و یک الگوی کاربردی جهت حمایت جامعه و صنایع ارائه گردید.
یافته ها: کنترل قیمت به دو شکل مستقیم و غیرمستقیم صورت میگیرد. تعیین قیمت و اصلاح آن نوع مستقیم بوده و جبران هزینه‌ها از طریق بیمه، نوع غیرمستقیم محسوب میشود. استراتژیهای قیمت گذاری به عنوان اولین قدم کنترلی، براساس دو اصل اساسی دنبال میشوند: 1- قیمت گذاری مبتنی بر ارزش، که به تاثیرات دارویی و هزینه دارو مربوط میشوند و شامل همین الزامات هستند 2 - قیمتگذاری براساس نوع و ماهیت دارو، ازجمله ژنریک، تحت پتنت و وارداتی.
نتیجه گیری: از آنجا که ایران به تازگی روش Cost Plus (تعیین قیمت به عنوان درصدی بیش از هزینه تمام شده) را کنار گذاشته است، لازم است همواره قیمت ها مطابق شرایط روز، نیازها و وجود داروهای مشابه اصلاح شوند، اما این اقدام در هر شرایطی صحیح به نظر نمیرسد و ملاحظات لازم در مورد داروهای تک نسخه ای، در نظر گرفته نشده است. درحالیکه کشورهای پیشرفته‌ای نظیر فرانسه و انگلیس بدون الزامات و پیش نیازها خاصی تمامی داروها را براساس ماهیت دارویی، در فهرست تحت پوشش بیمه قرار میدهند، بودجه کشورهایی نظیر ایران اجازه چنین کاری را نمیدهد.
کلیدواژه‌ها
- دسترسی اقتصادی
- طرح ژنریک
- قیمتگذاری مرجع
- داروهای تحت پتنت
- قیمت-گذاری دوگانه
- واردات موازی
- تحلیل هزینه
- اثر بخشی
موضوعات
مقدمه
دارو یکی از مهمترین محصولات استراتژیک در سطح جهان برای هر کشوری است که سلامت و حیات آدمی را تحت تاثیر مستقیم قرار میدهد. تولید پرهزینه دارو در سراسر جهان رو به افزایش است، لذا حفظ دسترسی اقتصادی به این محصول حیاتی، نیازمند کنترل قیمت به طرق مستقیم و غیرمستقیم میباشد. معمولاً 10تا 25 درصد هزینه‌های سلامت به دارو اختصاص دارد که تحت تاثیر قیمت دارو، الگوی مصرف، سهم بیمه در بازپرداخت هزینه‌ها، ترغیب تولیدکنندگان و مبتکران، رقابت درست و عادلانه میان آنها و تعاملات میان این موارد قرار دارد. موضوع قیمتگذاری و جبران هزینه‌های دارویی از جمله مسائل پیچیده در حوزه بهداشت و درمان است که به فاکتورهای متعددی وابسته است.
)