نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه حقوق خصوصی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گرگان، ایران
2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی،واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی ،گرگان، ایران
چکیده
زمینه و هدف: شاید مهمترین بخش سلامت، دارو باشد، دسترسی به محصولات داروئی از ارکان حق های بشر محسوب میشود. این موضوع به طور مستقیم حق سلامت و حق حیات را تحت تاثیر قرار می‌دهد. باتوجه به اینکه محصولات دارویی پرهزینه و با اثر بخشی بالا، سهم عظیمی از هزینه‌های خانوار را به خود اختصاص می‌دهند، برای تضمین نسبی عدالت در دسترسی، تعیین مناسب قیمت و روشهای مطلوب کنترل قیمت الزامی میباشند.
روش تحقیق: این مقاله با استفاده ازکتاب ها و مقالات موجود درکتابخانه‌های واقعی و مجازی به روش تشریحی-تحلیلی نوشته شده است.
یافته ها: تعیین سقف قیمت، اولین گام در کنترل قیمت محصولات دارویی است که براساس ملاحظاتی نظیر هزینه، مزایا، مخاطرات مصرف داروها، و یا شرایط بازار، تعیین میشود. گاهی نیز دولت ها هیچ یک از این الزامات را در نظر نمی‌گیرند تا سیاست بازار آزاد دنبال شود. با توجه به ماهیت داروها، این کنترل ها در سه بخش داروهای برند، ژنریک و وارداتی انجام می گیرد، هرچند برخی داروها ممکن است در دسته ترکیبی قرار گیرند. به علت هزینه بالا و اهمیت نوآوری، کنترل قیمت محصولات برند از اهمیت و پیچیدگی بیشتری برخوردار است.
نتیجه گیری: تعیین سقف قیمت و مبارزه با گران فروشی به منظور حمایت از تولید و نوآوری با هدف حمایت از مصرف‌کننده، به عنوان راهکارهای تعیین وکنترل قیمت دارو ضروری میباشند. برای همین منظور، مبارزه با قیمت شکنی درخصوص محصولات وارداتی درحمایت از تولید داخلی صورت می‌گیرد. صدور مجوز اجباری نیز یک راهکار مطلوب دیگر در کنترل قیمت محصولات دارویی برند میباشد.
کلیدواژه‌ها
- اقتصاد سلامت
- اقتصاد دارو
- قیمتگذاری دارو
- بازپرداخت هزینه‌ها
- کنترل قانونی دارو
- آنتی‌دامپینگ
- مبارزه با گران‌فروشی
موضوعات
مقدمه
موضوع تعیین و کنترل قیمت محصولات دارویی از جمله موضوعات مهم و مناقشه برانگیز در حوزه اقتصاد سلامت میباشد، زیرا در کنار مالی و اقتصادی بودن آن، به حق دسترسی مربوط میشود. موضوع مهم دیگر در این ارتباط، سهم بیمه و بازپرداخت هزینه‌ها میباشد.
برای تمامی محصولات دارویی ازجمله داروهای نیازمند نسخه، روی پیشخوان، محصولات ژنریک و برند، میبایست سیاست قیمتگذاری مناسب و کارآمد، پایدار، قابل پیش‌بینی و شفاف به عمل آید تا به پایداری بازار این محصولات کمک شود.
در قیمتگذاری و کنترل محصولات دارویی باید ملاحظات متعددی درنظر گرفته شوند که هدف غایی آنها دسترسی بیماران به دارو و درمان میباشد. طبعاً در مورد بیماران خاص، که نیاز حیاتی به دارو دارند، این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار میباشد. به عنوان مثال، دولت‌ها به بیماران مبتلا به ایدز، یارانه دارویی پرداخت می‌کنند تا مطابق شان والای انسانی، عدالت در دسترسی، حداقل به طور نسبی میان ثروتمندان و فقرا یا افراد کم درآمد تامین شود.
به هر حال، موضوع عدالت در دسترسی و سیاست کنترل قیمت را باید در دو سطح ملی و جهانی و بین‌المللی دنبال کرد که قطعا با توجه به پیچیدگی بازار و عوامل متعدد تاثیرگذار و تاثیرگیرنده آن، بازار جهانی بسیار پیچیده‌تر بوده و به مدیریت و چهارچوب حقوق وسیع تری نیاز دارد.
از سوی دیگر تجارت بین‌المللی و منطقه‌ای و بازارهای مشترک نظیر سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و اتحادیه اروپا نیز قوانین و چارچوب‌های خود را می‌طلبد.بنابراین، موضوع کنترل قیمت را باید در سه سطح ملی، منطقه‌ای و بازارهای مشترک و جهانی در نظر گرفت.
)